AUSD ve DUNSAD Hasat Sonrası Genişletilmiş Sektör Toplantısı Tarımsal Ürün ve Vadeli İşlem Piyasaları Paneli:
TÜRİB’in İlk 5 Yılında Büyük Gelişmeler Kaydedildi
Yeni Hedef: Vadeli İşlem Piyasası
20.10.2024
Anadolu Un Sanayicileri Derneği (AUSD) ve Dicle Un Sanayicileri Derneği (DUNSAD) tarafından ortaklaşa düzenlenen “Hasat Sonrası Genişletilmiş Sektör Toplantısı,” 18-20 Ekim 2024 tarihlerinde Antalya’da gerçekleştirildi. “Hasat Sonrası Hububat Piyasaları ve Sektörel Yansımalar” temalı toplantının önemli gündemlerinden biri olan “Tarımsal Ürün ve Vadeli İşlem Piyasaları” paneli, 19 Ekim 2024 tarihinde gerçekleştirildi. Panelin moderatörlüğünü TOBB ETÜ Uluslararası Girişimcilik Bölüm Başkanı Dr. H. Arda Tokat yaptı. TÜRİB (Türkiye Ürün İhtisas Borsası) bünyesinde faaliyete geçirilmesi planlanan Vadeli İşlem Piyasası hakkında sektör temsilcilerinin görüşlerini paylaştığı panelde, önemli değerlendirmeler yapıldı.
Panelde TÜRİB Genel Müdürü Ali Kırali, beş yıllık süreçte kaydedilen gelişmeler ve lisanslı depoculuk ile Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) Piyasası’nın performansı üzerine açıklamalarda bulundu. Kırali, “2019’da faaliyete geçtiğimizden bu yana arpa, buğday ve mısır gibi stratejik ürünlerde elde edilen işlem hacmi ile Borsamız, yatırımcılar için ulusal bir gösterge niteliği kazandı,” dedi.
Lisanslı depoculuk sisteminin gelişimine de değinen Kırali, Türkiye’nin yıllık hububat rekoltesinin %30’unun artık lisanslı depolarda saklandığını ifade etti. “2019’da 4 milyon ton olan lisanslı depo saklama kapasitemiz, bugün 12 milyon tona ulaştı. Bu, sektörün geleceği için güven verici bir gelişme” dedi. ELÜS Piyasasının işlem hacminin 30 kat arttığını ve bugüne kadar toplam 235 milyar TL hacminde işlem gerçekleştirildiğini belirten Kırali, bu başarının TÜRİB’in vadeli işlem piyasasını faaliyete geçirme misyonuyla doğrudan bağlantılı olduğunu vurguladı. “İleri tarihli fiyat oluşumunu sağlayacak vadeli işlem piyasası, sektörün fiyat dalgalanmalarına karşı korunmasına olanak tanıyacak” dedi.
Kurguladıkları vadeli işlem piyasasında, dayanak varlıkların ELÜS ve TÜRİB Fiyat Endeksleri olmasının planlandığını; piyasa üyeleri arasında ürün piyasası aracı kurumları (ÜPAK) ile sermaye piyasası aracı kurumları ve bankaların yer alabileceğini belirten Kırali “ELÜS dayanaklı sözleşmelerin hem nakdi uzlaşmalı hem de fiziki teslimatlı olabilecektir. Piyasa katılımcıları çiftçiler, sanayiciler ve finansal yatırımcılar gibi çeşitli kesimlerden oluşarak fiyat dalgalanmalarına karşı risklerini yönetme imkânı bulacak” dedi. Yeni piyasanın üreticiler ve sanayiciler için önemli bir risk yönetim aracı olacağını vurgulayan Kırali, 2025’in son çeyreğinde piyasanın devreye alınmasının hedeflendiğini belirtti.
Panelde, Kavukçu Grup Yönetim Kurulu Başkanı Avşin Kaşıkcı, tarımsal ürün piyasalarının mevcut durumu ve vadeli işlemlerin un sektörüne yansımalarını değerlendirdi. Erser Grup İcra Direktörü Koray Tüysüzoğlu ise, ABD’nin CME ve Fransa’nın Euronext (MATIF) borsalarını örnek göstererek vadeli işlem piyasasına dair önerilerde bulundu. Toprak Mahsulleri Ofisi’ni (TMO) temsilen Ticaret Dairesi Başkanı V. Tunç Necipoğlu ise TMO’nun 2024 hasat sonrası satış stratejileri hakkında bilgi verdi.