Lisanslı Depoculuk Fire Tarifesi Uygulaması
1. FİRE
Lisanslı depolarda muhafaza edilmek üzere teslim edilen ürünlerin aynı miktar ve kalitede geri verilmesi esastır. Ancak nitelik, çeşit, tür, depolama süresi ve koşulları ile iklim veya bölgesel ya da diğer bazı etkenlere göre üründe doğası gereği değişen oranda fire (ürünün ağırlığında eksilme) olabilir.
Lisanslı depolarda muhafaza edilen ürünler için ilgili etkenlere göre fire oluşması nedeniyle Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen esaslara göre Borsamızda ilgili ürün işlem gördüğünde işlem bazında fire kesintisi yapılmaktadır.
Ürünün lisanslı depodan fiziki teslimi sırasında fire tarifesine göre hesaplanan ancak önceden mahsup edilmemiş fire miktarı, lisanslı depo işletmesi tarafından ürün miktarından düşülerek, ürün teslimi gerçekleştirilir.
2. FİRE TARİFESİ
Fire oranları, Ticaret Bakanlığı (Bakanlık) tarafından onaylanan lisanslı depo fire tarifesi ile belirlenir ve bu tarife Bakanlık internet sitesinde yayımlanır.
Borsamız tarafından tahsil edilen tarifeler aşağıda verilmektedir:
- Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo Fire Tarifesi
| Depolama Süresi | Fire Oranı | Günlük Fire Katsayısı |
| 365 güne kadar | 0,0035 | 0,000009589041 |
Fire tarifesi, ilgili ürün tür ve sınıfında her yıl depolama dönemi başında tanımlanan ISIN için oluşturulan ilk elektronik ürün senedi (ELÜS) ihraç tarihinden itibaren 365 günlük süre için uygulanır.
Fire tarifesi, tarifenin Bakanlık internet sitesinde yayımlandığı tarihten itibaren depolanan ürünler için geçerli olur. Tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten önce depoda bulunan ürünler için tarifenin yayımlandığı tarihten itibaren uygulanmaya başlanır.
- Fındık Lisanslı Depo Fire Tarifesi
| Kriter | Süre | Fire Oranı (%) |
| Ticaret Bakanlığınca onaylanan tüm Kabuklu Fındık Kalite Kriterlerindeki Tüm Fındık Sınıfları için | 0-1 Yıl | 0,5 |
3. FİRE ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR?
Lisanslı Depo Fire Ücreti Hesaplama Bileşenleri:
| Fire Tarifesi Başlangıç Tarihi | 02.09.2022 |
| ELÜS Miktarı | İşleme konu ELÜS miktarıdır (kg). |
| İşlem Fiyatı | Gerçekleşen işleme ait ağırlıklı ortalama fiyat bilgisidir. |
| Fire Gün | İlk ihraç tarihi, depolama başlangıç tarihi ve fire tarifesi yürürlük tarihine göre hesaplanan fire gün bilgisidir. |
| Fire Oranı | Bakanlık tarafından ilan edilen Fire Tarifesinde yer alan orandır. |
Tek Dönem için Hesaplama | 2 Dönem için Hesaplama (Fındık) | |
Lisanslı Depo | (ELÜS Miktarı) x (İşlem Fiyatı) x | (ELÜS Miktarı) x (İşlem Fiyatı) x + (ELÜS Miktarı) x (İşlem Fiyatı) x |
(ELÜS Miktarı) x (İşlem Fiyatı) x |
(*) İlk döneme ait (0-1 yıl) fire gün bilgisidir. Toplam 365 ve 365’den fazla fire günü olan ürünler için 365 alınır.
(**) İkinci döneme ait (1-2 yıl) fire gün bilgisidir.
| Fire Miktarı* | (Günlük Fire Katsayısı) x (Fire Gün) x (Ürün Miktarı) |
(*)Ürünün lisanslı depodan teslimi sırasında önceden mahsup edilmemiş, ürün miktarından düşülerek teslim edilecek fire miktarı hesaplamasıdır.
4. LİSANSLI DEPO FİRE ÖDEMESİ NASIL YAPILIR?
ELÜS’ün satıldığı güne kadar tahakkuk eden, fire tarifesine göre hesaplanan fire tutarları, Takasbank tarafından satış bedelinden mahsup edilerek ilgili lisanslı depo işletmesinin Takasbank nezdindeki hesabına aktarılır.
Ürünün lisanslı depodan fiziki teslimi sırasında fire tarifesine göre hesaplanan ancak önceden mahsup edilmemiş fire miktarı, lisanslı depo tarafından ürün miktarından düşülerek, ürün teslimi gerçekleştirilir.
5. ÜRÜNÜN LİSANSLI DEPODAN TESLİMİ SIRASINDA FİRE TARİFESİNDE BELİRLENEN SINIRLARIN AŞILMASI DURUMUNDA NE YAPILIR?
Bozulan, zayi olan, nitelik kaybına uğrayan ya da fire miktarı fire tarifesinde belirlenen sınırları aşan ürünün bedeli sigorta kapsamında ödenemiyorsa, mudinin yazılı başvurusu üzerine lisanslı depo işletmesi, aynı nitelik ve miktardaki ürünü başvuru tarihinden itibaren en geç yedi iş günü içinde temin ederek teslim eder ya da aynı tür ve sınıftaki ürünün başvuru tarihinden önceki son beş işlem gününde Borsada oluşmuş fiyatlarının ağırlıklı ortalaması, bu tarihlerde fiyat oluşmamış ise, başvuru tarihinden önceki son otuz gün içinde Borsada oluşmuş fiyatlarının ağırlıklı ortalaması esas alınmak üzere hesaplanacak bedelin % 5 üzerindeki bir tutarı öder.
Bu durumda, ilgili ürüne ilişkin ürün senedi iptal edilir ve ürün lisanslı depodan çıkarılır. Borsada fiyatın oluşmadığı veya Bakanlıkça gerekli görülen hallerde esas alınacak fiyat, Bakanlıkça belirlenecek usulle tespit edilir.
Lisanslı Depo Hesap Makinası için tıklayınız.
TÜRİB ile Lisanslı Depo İşletmeleri arasında imzalanacak sözleşmeye ilişkin hususlar için tıklayınız.
TÜRİB ile Lisanslı Depo İşletmeleri arasında imzalanacak sözleşmeye ilişkin hususlara ulaşmak için tıklayınız.